Wystawa "Lotnictwo"
Podstawowym założeniem wystawy jest wzbudzenie w zwiedzających ciekawości wobec przedmiotów i zjawisk towarzyszących nam w życiu codziennym. Przy projektowaniu eksponatów kierowaliśmy się premiowaniem zróżnicowanej interaktywności, budowaniem zaangażowania, łączeniem praw fizyki z ich praktycznym zastosowaniem. Przy korzystaniu z eksponatów aktywne są już nie tylko ręce i wzrok, ale słuch, dotyk i całe ciało w ruchu. Niektóre eksponaty umożliwiają wcielenie się w odpowiednie role (np. pilota, mechanika czy kontrolera ruchu). Dzięki takim zabiegom zwiedzający są bardziej zaangażowani w interakcję z eksponatem, co przekłada się na zwiększenie chęci odkrywania i łatwość w przyswajaniu informacji.
Pod względem merytorycznym wystawa „Lotnictwo” podzielona jest na cztery główne strefy:
Początki lotnictwa
Odkrycia podstawowych zasad fizyki związanych z poruszaniem się obiektów latających: nośność skrzydeł, profil lotniczy, prawo Bernoullego.
Obiekty latające
Omawia różne typy latających konstrukcji — od balonów, przez sterowce, śmigłowce i samoloty.
Konstrukcja obiektów latających
Konstrukcje samolotów z uwzględnieniem kształtu profilu lotniczego, budowy skrzydła, rodzajów konstrukcji kadłubów, rodzajów silników i sposobu sterowania samolotami.
Ruch lotniczy
Znalazły tutaj miejsce eksponaty poświęcone organizacji lotnisk, zasadom bezpieczeństwa obowiązującym w ruchu lotniczym, komunikacji radiowej, wykrywaniu samolotów przy pomocy radarów oraz mobilności ludzi na świecie. Całość tematycznie powiązana jest z makroobszarem „Nasza cywilizacja” oraz inteligentnymi specjalizacjami regionu - lotnictwem i kosmonautyką. Wystawa układa się w popularno-naukową opowieść o dążeniu ludzkości do podboju przestworzy.
Widowiskowym eksponatem wystawy "Lotnictwo" jest oryginalny jednosilnikowy samolot, wyprodukowany na Podkarpaciu, do którego zwiedzający mogą wejść i poczuć się jak pilot niewielkiej jednostki latającej. Eksponat ten podkreśla znaczenie inteligentnej specjalizacji regionu, jaką jest lotnictwo. W przestrzeni przed budynkiem, w części wystawy plenerowej, znalazły miejsce dwa eksponaty mechaniczne dotyczące tematu „Lotnictwo”. Są to „Platforma żyroskopowa” oraz „Śmigło nastawne”. Oba te eksponaty znajdują swoje odzwierciedlenie w treściach poruszonych w ramach wystawy głównej. Stanowią one zachętę do odwiedzenia wystawy we wnętrzu centrum nauki.
Wystawa "Żyję"
Wystawa zatytułowana „Żyję” jest najbardziej rozbudowaną wystawą znajdującą się w ekspozycji PCN. Przechodzi przez wszystkie poziomy budynku. Merytoryczny podział pięciu stref tematycznych, omawia, w formie interaktywnych stanowisk mechatronicznych i multimedialnych, sposób funkcjonowania ludzkiego organizmu, zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych, które mają na niego wpływ. Wystawa skupiona jest wokół człowieka i jego zmysłów i pozwoli zwiedzającym dogłębnie poznać mechanizmy i procesy stojące za funkcjonowaniem ich organizmów, w szerokim kontekście zjawisk fizycznych. Podział wystawy na strefy pozwala na zachowanie logicznej ścieżki zwiedzania, jednocześnie porządkując szerokie spektrum prezentowanych zagadnień.
Poruszam się
Zwiedzający będą mieli okazję poznać w sposób doświadczalny i zgłębić tematy takie, jak względność ruchu, jego rodzaje, działanie różnych sił na poruszające się ciało, jak choćby działanie siły odśrodkowej na poruszające się ciało po torze zakończonym pętlą, czy dowiedzieć się, w jaki sposób środek ciężkości może spowodować, że przedmiot będzie poruszał się w górę równi pochyłej bez absolutnie żadnego napędu. Strefa skupiająca się na zasadach fizycznych, bogata jest w doświadczenia manualne, które unaoczniają i upraszczają wytłumaczenie wielu skomplikowanych zjawisk fizycznych, tak, by prezentowana wiedza była merytorycznie poprawna, a jednocześnie przystępna dla młodszych zwiedzających.
Zwiedzający będą mogli lepiej poznać swoje możliwości ruchowe, zwrócić uwagę na wspaniałe mechanizmy, w które wyposażyła nas natura oraz na niesamowite osiągniecia techniki, które umożliwiają osobom z niepełnosprawnościami ruchowymi coraz dogodniej korzystać z nowinek technicznych.
Gdy zwiedzający dowiedzą się już co to jest ruch, w jaki sposób ich ciała się poruszają, to następnie przejdą do części poświęconej transportowi, czyli jak poruszać się na większe odległości. Tu zwiedzający zdobędą wiedzę z dziedziny historii środków transportu, ciągle rozwianej technologii silników i rozróżnienia na różne napędy oraz tego jak daleko sami mogą zajść poprzez interaktywny pomiar kroków.
Jem i oddycham
Jak sama nazwa wskazuje, tutaj odbędą podróż w głąb ludzkiego organizmu, poznają procesy i czynności niezbędne do życia, będą mogli wcielić się w rolę lekarzy badających pacjentów w stanowiskach z interaktywnymi stołami, takimi jak np. rezonans czy operacja, zainspirowana popularną grą edukacyjną. Wystawa omówi również zagadnienia związane z technologią żywienia, tego, co je się na świecie i jak dany pokarm wpływa na nasz organizm. Stanowiska zostały zróżnicowane pod względem interaktywności w taki sposób, by były interesujące zarówno dla najmłodszych np. wielkoformatowy, sensoryczny schemat układu trawiennego jak i dla nieco starszych - interaktywna mapa upraw.
Widzę
Będziecie mieli okazję odbyć podróż po fascynującym świecie zmysłów. Zgłębicie tajemnice funkcjonowania ludzkiego mózgu poprzez doświadczalne stanowiska interaktywne. Znajdziecie tu odpowiedź na takie pytania: Jak postrzegamy kolory? Czy światło. które widzimy jako białe naprawdę takie jest? Czy nieruchome obrazy mogą się poruszać? itp.
Słyszę
Zmysł słuchu pozwala nam poznawać świat w zupełnie inny sposób niż zmysł wzroku. Poznacie czym jest rezonans, wrażenie słuchowe, częstotliwości, barwy i natężenia. Ponadto, wykorzystująć działanie sonaru i ultrasonografu pokażemy Wam jakie mają zastosowanie ultradźwięki w medycynie i technice.
Myślę
Strefa przedstawia sposób działa i funkcji naszego najważniejszego organu, będącego głównym narządem ośrodkowego układu nerwowego - mózgu. Stanowiska znajdujące się w tej części wystawy omawiają zagadnienia takie jak: inteligencja, możliwość uczenia się i pamięć. Tutaj poznacie budowę układu nerwowego, mózgu oraz mechanikę odbierania przez człowieka bodźców zewnętrznych i przełożenia jej na impulsy elektryczne, a następnie konkretną czynność.
Wystawa "Przyroda"
Została skomponowana jako zestaw stanowisk interaktywnych tworzących spójną opowieść o świecie w różnorodnej skali. Bazując na idei od ogółu do szczegółu przedstawiony na niej został świat od pomniejszenia, poprzez procesy i eksponaty w skali naturalnej, po powiększenia wprost z najdokładniejszych mikroskopów. Zwiedzający mogą zapoznać się z działaniem elektrowni wodnych, prądowych, pływowych, maszyny parowej i działaniem turbin. Poznają alternatywne źródła energii i wykorzystanie energii słonecznej. Zamknięciem ekspozycji jest strefa EKO będąca integralną częścią Potęgi Przyrody. Stanowi ona podsumowanie wystawy Przyroda oraz roztacza wizję przyszłości, w której prezentowane są, w interaktywnej formie, zachowania proekologiczne, jak oszczędzanie wody, czy segregacja śmieci, ale też miasto przyszłości, gdzie zwiedzający mogą stworzyć zbilansowaną energetycznie i komunikacyjne infrastrukturę miejską w postaci wirtualnej makiety.
Wystawa podzielona została w dwojaki sposób. Pierwszy opiera się na koncepcji żywiołów i zbudowany jest koncentrycznie wokół eliptycznego otworu przechodzącego przez poziom +1. W wewnętrznym kręgu zlokalizowano wszystko to, co związane jest z powietrzem. Fragmenty wystaw przenikają do wykreowanego scenograficznie świata Ziemi z unoszącymi i tworzącymi się chmurami. Następnym kręgiem jest ogień, czyli wszystko to, co wiąże się wysoką temperaturą, kolejnym ziemia i stanowiska związane z tym, a ostatni żywioł zamykający kręgi to opowieść o wodzie, która, jako nośnik życia, spaja historię ludzkości i Ziemi, nie bez powodu nazywanej błękitną planetą. Drugi podział ekspozycji głównej zakłada wydzielone trzy zasadnicze strefy:
Przyroda jaką znamy
Obejmuje ona budowę Ziemi, stanowiska objaśniające bioróżnorodność fauny i flory, charakterystykę geologiczna, zróżnicowane ekosystemów i gatunków w zależności od położenia na kuli ziemskiej.
Przyroda którą tracimy
Dział opisujący działania człowieka wpływające niekorzystnie na ekosystem. To tutaj pojawia się temat zaśmiecania, zanieczyszczeń, wyspisk śmieci dryfujących po oceanach, smogu czy deficytu wody.
Potęga Przyrody - misja ratunkowa
W tej części poruszane są tematy zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie, które mogą zostać wykorzystane w procesach ochronnych (energia słońca, energia wody, energia wiatru, energia ziemi).
Kręgi żywiołów
Systematyzują układ eksponatów na ekspozycji w strefach i podstrefach. Te z kolei zostały ułożone w taki sposób, by powstała spójna opowieść o naszej planecie. Rozpoczyna się ona od charakterystyki Ziemi i jej lokalizacji w kosmosie, następnie, poprzez opowieść o jej budowie, historii, procesach geologicznych, geografii, klimacie i biosferze. Zwiedzający wprowadzony zostaje w dwa największe królestwa Ziemi: Królestwo Roślin i Królestwo Zwierząt.
Projekt "Utworzenie podkarpackiego centrum nauki" jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020, działanie: 6.4. Infrastruktura edukacyjna. Beneficjentem projektu jest Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie.